In dit artikel:

Wat is een schrijfstijl?
De 4 schrijfstijlen
Waarom is een schrijfstijl zo belangrijk?
Hoe bepaal je welke schrijfstijl je gaat gebruiken?
Wat is jouw natuurlijke schrijfstijl?
Welke stijl ligt jou het beste of in welke stijl schrijf je het liefst?

 

Wat is een schrijfstijl? 

Een schrijfstijl is de manier waarop je schrijft. Schrijf je lange of korte zinnen? Gebruik je zware of lichte woorden? Zijn jouw teksten zelfingenomen of bescheiden, formeel of informeel, hip of traditioneel, omslachtig en ingewikkeld of beknopt en simpel? 

De schrijfstijl wordt onder andere bepaald door de woordkeuze, de zinsopbouw, de structuur en het tempo.

Er zijn oneindig veel schrijfstijlen. Sommige horen bij een bepaalde periode of stroming (barok,  impressionisme, magisch realisme, nieuwe zakelijkheid). Andere stijlen komen voort uit de schrijfstijl van bekende schrijvers.

Grofweg zijn er 4 soorten schrijfstijlen. Aan elke schrijfstijl geef je weer een specifieke invulling, maar elk van deze stijlen is bestemd voor een bepaald soort boek en heeft een ander doel.

 

Image

 

De 4 schrijfstijlen:
 

• Informatief schrijven: deze schrijfstijl gebruik je om lezers iets uit te leggen of ze te informeren. De informatieve schrijfstijl gebruik je voor bijvoorbeeld technische teksten, businessboeken, essays en nieuwsberichten. 
• Overtuigend schrijven: deze schrijfstijl gebruik je om lezers te overtuigen. Denk bij overtuigend schrijven aan sollicitatiebrieven, advertentiecampagnes, politieke toespraken en betogen.
• Beschrijvend schrijven: bij beschrijvend schrijven gebruik je beeldspraak en zintuiglijke details om een persoon, plaats of ding te beschrijven. Beschrijvend schrijven zorgt ervoor dat de lezer een beeld voor zich ziet en er iets bij voelt. Het is een schrijfstijl die vaak voor poëzie wordt gebruikt, en het is de basis van show, don’t tell. 
• Verhalend schrijven: verhalend schrijven gebruik je voor, jawel, verhalen. Deze manier van schrijven gebruik je voor bijvoorbeeld romans, korte verhalen, of een anekdote in je boek. Informatieve boeken kunnen spannender worden door anekdotes toe te voegen die op de verhalende manier zijn geschreven.

 

Waarom is een schrijfstijl zo belangrijk? 

Een goed boek bestaat uit verschillende elementen. Denk aan de opbouw van het verhaal, de personages, de setting, de rode draad, het overkoepelende onderwerp of thema, de X-factor en meer. Deze elementen zijn allemaal belangrijk, maar het is niet overdreven om te zeggen dat al deze onderdelen vallen of staan met de juiste schrijfstijl. 

Een boek met een slechte of niet passende schrijfstijl kan haast niet meeslepend, informerend, inspirerend of spannend zijn.

 

Image

 

Jouw schrijfstijl, jouw stempel

Met de juiste schrijfstijl onderscheid je je als auteur. Net als die lekkere parfum of die mooie lach, blijft een schrijfstijl je bij. Je lezer wordt er verliefd op en dat is niet gek, want het is een stukje van jou, de schrijver.  

Een goede schrijfstijl zorgt er zelfs voor dat de lezer jouw boek niet meer weglegt, of hem dichtgooit en nooit meer opendoet. 

In het dagelijks leven raden we je aan om jezelf te blijven, maar in de schrijfwereld ligt dat genuanceerder. Als het nodig is om een tekst 2 keer, of zelfs 100 keer over te schrijven tot in de perfectie: doe het dan. Je gaat een écht boek uitgeven, dus kijk kritisch naar je schrijfstijl, en ga voor de stijl die bij jouw publiek past. 

Maar hoe vind je die? Hieronder leggen we je uit hoe je een passende schrijfstijl vindt. Een die perfect is voor jouw publiek, maar waar jij je ook goed bij voelt.

 

Hoe bepaal je welke schrijfstijl je gaat gebruiken? 

1.    Wat is het doel van je boek?

Wat wil je bereiken met jouw boek? Want een boek drukken doe je natuurlijk niet zomaar. Wil je verkopen? Informeren? Helpen? Amuseren? 

Je kunt gek zijn op flitsende teksten, maar die gebruik je niet voor een boek voor begrafenisondernemers. En andersom kun je in je vrije tijd graag literaire teksten schrijven, maar die zijn niet de beste keuze voor een marketingboek. 

Stel je dus altijd eerst de vraag: wat is het doel van mijn boek? Als je jouw lezers wilt helpen met een moeilijk onderwerp is het belangrijk dat je toegankelijk, open en meelevend schrijft. Wil je jouw expertise delen, dan is het een goed idee om zelfverzekerd en krachtig te schrijven, zonder arrogant over te komen.  
 

• Schrijfstijl-oefening 1: Schrijf woorden op die bij jouw schrijfdoel passen. Denk aan woorden als overtuigen, helen, informeren, en vermaken. Houd deze woorden altijd in het zicht bij het schrijven van je boek.
• Schrijfstijl-oefening 2: Lees boeken binnen jouw genre om erachter te komen welke stijl het beste past bij jouw soort boek.

 

Image

 

2.    Wie zijn jouw lezers? Waarom lezen ze je boek?

Wanneer je het doel van je boek duidelijk hebt, zoom je in op je doelgroep. Schrijf jij voor– we gebruiken het voorbeeld maar weer even – problemen in de uitvaartsector? Dan is de kans klein dat je kiest voor snelle teksten, korte zinnen, humor, en pakkende call-to-actions. Zelfs al zou je met je boek iets willen verkopen.

Maar gaat jouw boek over de reclamewereld? Dan verwachten je lezers snelle, pakkende zinnen zonder te veel poespas. Schrijf je Fantasy voor tieners? Dan schrijf je verhalend, maar laagdrempeliger dan wanneer je Fantasy voor volwassenen schrijft. 

En leest jouw doelgroep je boek als vermaak? Of koopt jouw lezer je boek omdat hij of zij echt iets wil leren? 

Laat jouw schrijfstijl overeenkomen met wat de lezers van je verwachten, en waar ze zich comfortabel bij voelen. 

Houd daarom je publiek als tweede punt in je achterhoofd bij het bepalen van je schrijfstijl.

Een goed idee is om een zogenoemd ‘ijkpersoon’ uit te schrijven. Wie is jouw ideale lezer? Hoe oud is hij? En is het een hij of een zij?  Waar woont jouw ijkpersoon? En wat doet hij als werk? 

Als je een beelddenker bent kun je jouw ijkpersoon uitbeelden op een moodboard. 
 

• Schrijfstijl-oefening: Maak een ijkpersoon en lees elk hoofdstuk door de bril van je ijkpersoon. Wat zal jouw ijkpersoon denken en voelen als hij het leest?

3.    Welke schrijfstijl of schrijver vind je zelf prettig lezen? 

Voordat je begint met schrijven is het aan te raden veel te lezen. Door veel te lezen doe je nieuwe ideeën op en weet je precies wat voor stijlen er allemaal bestaan. 

Welke schrijver vind je prettig om te lezen en wat voor schrijfstijl houdt deze auteur aan? Wat is je lievelingsboek? En waarom?

Het is natuurlijk geweldig als je een boek kunt schrijven in dezelfde stijl als jouw lievelingsboek- of schrijver. Maar houd het wel realistisch. Houd je van hoogstaande literatuur, maar heb je een Young Adult- of marketingboek op de planning staan? Dan is dat niet de schrijfstijl die je kiest voor je eigen boek.
 

• Schrijfstijl-oefening: Maak een lijst met kenmerken van jouw lievelingsboek of auteur. Bedenk waarom je dit zo fijn vindt lezen en beslis of je deze stijl ook kunt gebruiken voor jouw boek.

 

Image

 

4.    Wat is jouw natuurlijke schrijfstijl?

Jouw manier van schrijven zegt veel over je als persoon. Ben je een rustige denker? Dan zijn je zinnen waarschijnlijk lang, in balans, en zonder gekke uitspattingen. Ben je een avonturier en houd je van spanning en snelheid? Dan schrijf je vast in korte zinnen en gebruik je veel snelle woorden.

Omdat je een heel boek gaat schrijven is het belangrijk dat de schrijfstijl die je kiest je echt ligt. Daarom is het belangrijk erachter te komen wat jouw natuurlijke schrijfstijl is. Een van de manieren om dit te doen is via free writing.
 

• Schrijfstijl-oefening: Free writing oefening

Free writing is schrijven zonder belemmering, zonder kritische gedachtes, zonder overdenkselen. Het is de meest pure vorm van schrijven en het helpt je jouw schrijfstijl te ontdekken. Zo doe je dat:
 

• Zet een wekker op 2, 5 of misschien wel 10 minuten.
• Focus je op het onderwerp van je boek.
• Schrijf, schrijf, en schrijf. Denk niet na, kijk niet terug, verbeter niets. Ben je op? Dan schrijf je door over hoe op je wel niet bent. 

Als de wekker afgaat, lees je je tekst terug. Wat zie je? Makkelijke woorden, of lastige woorden? Lange zinnen of korte zinnen? Humor? Serieuze teksten? 

De stijl die voor je ligt is jouw natuurlijke schrijfstijl. Probeer zo dicht mogelijk bij deze stijl te blijven. Lezers voelen het als je geforceerd hebt geschreven en dat wil je voorkomen.

 

Image

 

5.    Welke stijl ligt jou het beste of in welke stijl schrijf je het liefst?

De bovenstaande oefening van free writing helpt je ook met het opzijzetten van je ego. Je ego? Ja, want het kiezen van een schrijfstijl is ook vaak een ego-dingetje. 

Is deze mooie, literaire stijl echt jouw schrijfstijl, of schrijf je zo omdat je denkt dat het zo hoort? Of wil je met deze woorden laten zien dat je echt op niveau kunt schrijven en dat je de expert bent? 

Vergeet mooischrijverij en schrijf niet om te imponeren. Hoe mooi een stijl of zin ook is, als het niet past, dan past het niet. In de journalistiek noem je dit kill your darlings. Pijnlijk, maar nodig.
 

• Schrijfstijl-oefening: Kies een passage uit je boek, of ga één voor onderwerp. Schrijf nu een stuk uit in verschillende stijlen. Leg je ego tijdens het schrijven even achterwege. Kijk nu neutraal naar je teksten. Welke past goed en komt natuurlijk over? Is deze stijl ook aantrekkelijk en leesbaar voor jouw publiek?

 

Heb je jouw stijl gekozen?

Denk je dat je jouw schrijfstijl hebt gevonden? Werk nu een hoofdstuk uit met alle genoemde tips in je achterhoofd. Laat de tekst nu door iemand anders lezen en vraag feedback.

Heb je meer vragen over je boek drukken? Of zoek je hulp met je boek uitgeven? Wij helpen je graag. Neem contact met ons op of laat een comment achter. Veel schrijfplezier!