Inhoudsopgave

Wat is een kleurprofiel?
Waarom gebruiken we kleurprofielen?
Welke kleurprofielen gebruikt Pumbo?
Kleurprofielen installeren voor Mac
Kleurprofielen installeren voor Windows
Kleurprofielen instellen en gebruiken in InDesign (Apple en Windows)
Kleurprofielen instellen en gebruiken in Photoshop (Apple en Windows)
InDesign of Photoshop?

 

Wat is een kleurprofiel?

Blauw is blauw en rood is rood. Zo simpel zou het moeten zijn, toch? Helaas ligt dat iets gecompliceerder in de digitale wereld. Welke kleur je ziet op je beeldscherm verschilt per merk scherm, per type en serie en de kleur van je drukwerk is daarnaast ook nog afhankelijk van welk papier je gebruikt.

Eerst een korte geschiedenisles. Om kleuren te standaardiseren is in 1993 het International Color Consortium (ICC) opgericht door acht bedrijven uit de industrie. Dat waren onder andere Adobe, Agfa (bekend van de fotorolletjes), Apple en Microsoft. ICC is sindsdien de standaard geworden in kleur.

De ICC werkt met kleurmodellen en de belangrijkste zijn: RGB en CMYK. RGB staat voor Red, Green en Blue. Dit model wordt toegepast in beeldschermen. CMYK staat voor Cyaan, Magenta, Yellow en Key (zwart). Dit kleurmodel wordt gebruikt in print en drukwerk.

Voor print en drukwerk gebruiken we dus CMYK, maar daarmee zijn we er nog niet. Het kleurmodel houdt namelijk geen rekening met de papiersoort dat de drukker gebruikt. Stel, je stuurt een drukker een PDF met daarin alleen het CMYK-kleurmodel, dan komt de kleur er op de ene papiersoort anders uit te zien dan op de andere. Dat willen we niet.

 

Waarom gebruiken we kleurprofielen?

Om de kleuren op ieder type papier goed te drukken, gebruiken we kleurprofielen. Er zijn twee papierfamilies: coated en uncoated. MC-papier is een van de coated papiersoorten, HVO is een van de uncoated papiersoorten, maar een Romandruk bijvoorbeeld ook.

HVO en Roman papier zijn uncoated papiersoorten

 

MC papier is een coated papiersoort

Voor de cover wordt vrijwel altijd MC-papier gebruikt. HVO-papier wordt bijna nooit voor een cover gebruikt.

Het grote verschil tussen MC en HVO is dat HVO een zuigende werking heeft. Als een inktdruppel op dit type papier valt, zet het meer uit dan op MC-papier. Voor HVO-papier heb je dan ook een andere hoeveelheid inkt nodig dan op MC-papier. Een kleurprofiel houdt, in tegenstelling tot CMYK, rekening met deze eigenschappen. In een kleurprofiel zit die informatie opgesloten.

 

Welke kleurprofielen gebruikt Pumbo?

De meest gebruikte kleurprofielen voor drukwerk zijn Fogra29 voor HVO-papier en Fogra39 voor MC-papier. Deze kleurprofielen staan standaard ingesteld in InDesign en Photoshop. Het zijn echter kleurprofielen die al best lang worden gebruikt en daarom niet meer optimaal zijn. Er zijn nu betere kleurprofielen, die beter omspringen met het inktverbruik van de modernste printers. De oudere Fogra29 en Fogra39 voldoen nog steeds prima, maar het kan beter en daarom zijn de nieuwere profielen bedacht.

Pumbo gebruikt Fogra51 voor MC-papier en Fogra52 voor HVO-papier, maar we kunnen ook nog steeds goed overweg met Fogra 29 en 39. We leggen je verderop in het artikel uit hoe je de nieuwste kleurprofielen installeert.

Voor HVO-papier gebruik je Fogra29, of de nieuwere variant hiervan Fogra52
Voor MC-papier gebruik je Fogra39, of de nieuwe variant hiervan Fogra51

 

Kleurprofielen installeren voor Mac

Zoals gezegd staan de nieuwe kleurprofielen die Pumbo gebruikt, Fogra51 voor MC-papier en Fogra52 voor HVO-papier, niet standaard in Photoshop en InDesign. Deze moet je zelf downloaden en installeren. Downloaden van deze kleurprofielen kan hier:

Fogra51
Fogra52

Heb je een Mac? Dan installeer je het kleurprofiel eenvoudig op deze manier:

Ga naar je harde schijf ‘Macintosh HD’, vervolgens naar ‘Bibliotheek’. Scroll naar beneden naar ‘ColorSync’, dan ‘profiles’. Hier zet je het kleurprofiel neer. Tot slot moet je nog InDesign of Photoshop opnieuw opstarten en je kunt aan de slag.

 

Kleurprofielen installeren voor Windows

Voor Windows werkt het installeren van kleurprofielen iets anders.

Klik met je rechtermuisknop op het betreffende kleurprofiel. Je ziet nu het venster ‘profiel installeren’ verschijnen. Kies hiervoor. Het kleurprofiel wordt nu geïnstalleerd en is klaar voor gebruik.

Mocht deze methode op jouw pc niet werken, probeer dan onderstaande methode:

Klik links onderin beeld op “Start” en typ “Kleurbeheer”. Klik op “kleurbeheer”.

Navigeer in het menu dat verschijnt naar het tabblad “Alle profielen” en klik vervolgens op de knop “Toevoegen”.

Navigeer nu naar de locatie waar je je profiel hebt opgeslagen, selecteer het bestand en klik op de knop “Toevoegen”.

Om de geïnstalleerde kleurprofielen in gebruik te nemen hoef je alleen InDesign of Photoshop nog opnieuw op te starten.

 

Kleurprofielen instellen en gebruiken in InDesign (Apple en Windows)

Je kunt bij het opmaken van je InDesign bestand meteen al het juiste kleurprofiel instellen, zodat je op je beeldscherm zo dicht mogelijk de kleuren benadert, zoals deze in de printversie zichtbaar zullen zijn. Ook moet het beeldscherm gekalibreerd zijn. Anders heeft het weinig zin het juiste kleurprofiel in te stellen, zeker op panelen van mindere kwaliteit. Nieuwere beeldschermen, zeker in het duurdere segment, worden wel steeds beter gekalibreerd geleverd.

Het is niet altijd nodig een ander kleurprofiel in te stellen. Dit hangt af van de situatie. Het is natuurlijk ook mogelijk dat je een afbeelding alleen op het beeldscherm wilt gebruiken, bijvoorbeeld als je deze wilt gebruiken als coverafbeelding voor de verkoop in online boekhandels of als illustratie bij een online artikel.

Heb je plannen om het bestand af te (laten) drukken? Wijzig dan het kleurprofiel. Klik bovenin het scherm op “Edit” en vervolgens op “Convert to profile”

Kies vervolgens het gewenste kleurprofiel bij de optie CMYK profile:

Als je op “OK” klikt, zie je misschien bij sommige kleuren al een verschil. De fellere kleuren worden vaak minder fel in de CMYK-weergave.

Ben je tevreden over het ontwerp, dan kun je er een PDF van maken. Klik hiervoor op “File” en dan “Adobe PDF presets” en kies dan voor “Press Quality” In het Nederlands is dit “Drukwerkkwaliteit”. Kies de locatie waar je het bestand wil opslaan en klik op “opslaan”.

In het volgende venster kies je in het linkermenu voor “Output” en dan kies je bij “Color conversion” voor “Convert to destination”.

Bij “Destination” kies je voor het kleurprofiel dat je wilt gebruiken.

Hier staan de meest gebruikte kleurprofielen. Fogra51 en Fogra52 staan hier niet standaard bij. We hebben hierboven uitgelegd hoe je deze installeert en gebruikt. Je kunt indien nodig ook altijd Fogra29 of 39 gebruiken, want die zijn standaard aanwezig.

Kleurprofielen instellen en gebruiken in Photoshop (Apple en Windows)
Je hebt je ontwerp waarschijnlijk gemaakt in RGB-kleuren. Stap 1 is dus deze om te zetten naar CMYK. Dat doe je zo:

Ga naar ‘afbeelding’ en vervolgens naar ‘modus’ en kies voor ‘CMYK’.

Om je kleurprofiel te selecteren, ga je naar ‘bewerken’, vervolgens naar ‘omzetten in profiel’. Kies hier je kleurprofiel.

Mocht je eerder zijn vergeten RGB om te zetten in CMYK, dan gebeurt dat automatisch als je je kleurprofiel instelt. Je kunt het dus eigenlijk niet fout doen. Toch is het advies om je bestand vanaf het begin in CMYK op te maken, want anders bestaat de kans dat door de automatische omzetting van RGB naar CMYK je een onverwachte resultaat krijgt. Je hebt dus meer controle over de kleuren als je zelf al vanaf het begin in CMYK werkt.

 

InDesign of Photoshop?

Tot slot: veel covers worden bij Pumbo aangeleverd vanuit Photoshop. Logisch, want de cover is vaak een afbeelding met tekst. Toch is dit niet het beste programma. Voor het beste resultaat kun je beter met InDesign werken dan met Photoshop. Natuurlijk kun je als je een foto gebruikt deze eerst bewerken in Photoshop, maar dat programma is niet zo geschikt voor tekst. Dat komt omdat Photoshop gebaseerd is op zogenaamde rasters, dat is opgebouwd uit pixels. InDesign daarentegen werkt met vector-afbeeldingen, die zijn opgebouwd uit ankerpunten en curven. Daardoor kan het programma beter uit de voeten met tekst. Het programma kan veel beter omgaan met tekststijlen, kolommen, marges en andere specifieke functies voor drukwerk. Bestaat je cover dus uit een afbeelding en tekst, kies er dan voor om eventueel de afbeelding te bewerken in Photoshop maar die dan in Indesign te plaatsen en daar de tekst er overheen te zetten. Je wilt niet dat mensen je boek straks laten liggen omdat de cover niet scherp is gedrukt.

Heb je nog vragen? Stel ze hieronder in de reacties of neem contact met ons op.